29

De woordenschat van Interlingua is het geheel van internationale woorden die voorkomen in de talen van de westerse cultuur. Met deze talen bedoelen we dan met name de Romaanse, Germaanse en Slavische talen, die alom gesproken worden in uitgestrekte delen van de wereld. Hoewel de internationale woorden afkomstig zijn uit vele talen, blijkt toch het merendeel zijn origine te vinden in het Latijn of het betreft woorden die uit andere talen, en dan vooral uit het Grieks, via een Latijnse vorm in de moderne talen zijn terecht gekomen. Sinds de late middeleeuwen zijn massa's directe ontleningen uit het Latijn en het Grieks en grote aantallen nieuwvormingen uit die talen (woorden als "telegraaf") in de internationale woordenschat opgenomen.

Gezien deze historische achtergrond is het niet verwonderlijk dat Interlingua een Romaans aspect heeft gekregen. Betekent dit nu dat Interlingua een Romaanse taal is, die alleen maar herkenbaar is voor Fransen, Spanjaarden, Italianen, enz.? Nee, zeker niet. De internationale woorden zijn, zoals gezegd, in de loop der eeuwen immers in grote aantallen opgenomen in de Germaanse en Slavische talen van onze westerse wereld, en dan niet alleen uitgebreid in de wetenschappelijke en technische vocabulaires van die talen, maar ook overvloedig in de taal van alledag.

De Nederlander, de Duitser en de Zweed, die alleen zijn moedertaal (en dat is een Germaanse taal) goed beheerst, kent in zijn eigen (Germaanse) taal duizenden internationale woorden. Zonder deze kennis zou hij zijn krant niet kunnen lezen en begrijpen en evenmin zou hij de discussies op de televisie of op de radio kunnen volgen.

Als men de moeite neemt om alle internationale woorden, die op een bladzijde van de "Nieuwe Rotterdamse Courant" staan, met een rode viltstift te onderstrepen, zal die bladzijde er heel rood uitzien. Die rode stift heeft dan woorden onderstreept als normaal, normaliseren, normalisatie, functie, functioneren, functioneel, exploreren, exploratie, en ga zo maar door!

De Duitser en de Zweed kunnen op dezelfde manier als de Nederlander te werk gaan en met een rode viltstift hun "Frankfurter Allgemeine Zeitung" en "Svenska Dagbladet" prachtig rood kleuren, want internationale woorden zijn net als in het Nederlands zeer frequent in het Duits en het Zweeds, beide Germaanse talen..

Het voorkomen van internationale woorden in het Engels, ook weer een Germaanse taal, is zo massaal, dat men bijna zou denken dat het Engels een Romaanse taal is.

En hoe staat het met de Slavische talen, het Russisch, het Pools, het Tsjechisch, enz.? Wederom blijkt uit een kort onderzoek dat het ook in deze talen wemelt van de internationale woorden. Om de lezer hiervan een indruk te geven, volgt hier een rijtje internationale woorden in het Tsjechisch:

konsekvence, konservationi, kontribuce, hotel, ceremonie, klausule, rehabilitace, honorar, banka, profesor, ilustrace, charakter, informace, subskripce, inventar, fotografie, legitimace, pacient, manie, geometrie, menstruace, motiv, model, chlor, nacionalista, neutralita, observator, perspektiva, politika, producent, proklamace, protektorat, krise, kvantita, kvintessence, kvocient, radioaktivni, redaktor, reflektor, regulator, represalie, titul, revolucionar, skola, senator, sentimentalny, solidarita, specialita, statistika, astronomie, symphatie, temperatura, tinktura, transformator, universita, sekta, veranda, despota, diktator, diktatura, trikolora, agitator, fanaticky, elektrotechnika, epistola, faktor, cyclista, papir, theologie, moratorium, synagoga, telefon, triangl, kriminalni, kursivni, cynicky, doktor, fanaticky, formular, karafa, iniciativa, inspektor, mandat, radiotelegrafista, fysika, partitura, proletariat, bas…. enz., enz., enz.!

Vele internationale woorden komen voor in grote of kleine woordfamilies, waarin het ene woord van het andere met behulp van affixen kan worden afgeleid. Zo'n afleiding is meestal heel regelmatig in de nationale talen, soms met uitzondering van het basiswoord van de familie, zoals mag blijken uit het volgende voorbeeld met 4 Romaanse en 4 Germaanse talen, met daaraan toegevoegd Interlingua en Esperanto.

Frans VIE vit-al vit-al-ité vit-al-iser vit-al-isme
Spaans VIDA vit-al vit-al-idad vit-al-izar vit-al-ismo
Portugees VIDA vit-al vit-al-idade vit-al-izar vit-al-ismo
Italiaans VITA vit-ale vit-al-ita vit-al-izzare vit-al-ismo

Engels LIFE vit-al vit-al-ity vit-al-ize vit-al-ism
Nederlands LEVEN vit-aal vit-al-iteit vit-al-iseren vit-al-isme
Duits LEBEN vit-al Vit-al-ität vit-al-isieren Vit-al-ismus
Zweeds LIV vit-al vit-al-itet vit-al-isera vit-al-ism

Interlingua VITA vit-al vit-al-itate vit-al-isar vit-al-ismo
Esperanto VIVO vivo-forta vivo-forto vivo-fort-igi vitalismo

Een ander voorbeeld dat de regelmaat van de afgeleide woorden, en dus ook die van de Interlingua-woorden, duidelijk toont, is de familie "NATION":

Frans Spaans Portugees Italiaans Engels
nation nacion naçao nazione nation
national nacional nacional nazionale national
nationalité nacionalidad nacionalidade nazionalita nationality
nationalisme nacionalismo nacionalismo nazionalismo nationalism
adj. nationaliste nacionalista nacionalista nazionalista nationalist
adj. nazionalistic nationalisti
sub.nationalistenacionalista nacionalista nazionalista nationalist
nationaliser nacionalizar nacionalizar nazionalizzare nationalise
nationalisation nacionalization nacionalizaçao nazionalizzazione nationalisation

Nederlands Duits Zweeds Interlingua Esperanto
natie Nation nation nation naci-o
nationaal national nationell nation-al naci-a
nationaliteit Nationalität nationalitet nation-al-itate naci-eco
nationalisme Nationalismus nationalism nation-al-ismo naci-ismo
adj. nation-al-ista naci-isma
adj. nationalistisch nationalistisch nationalistisk nation-al-ist-ic
sub. nationalist Nationalist nationalist nation-al-ista naci-isto
nationaliseren nationalisieren nationalisera nation-al-isa-r naci-igi
nationalisatie Nationalisierung nation-al-isa-tion naci-igo