43

Alexander Gode, 1904 - 10 de augusto 1970 Interlingua is het resultaat van de onderzoekingen en experimenten die gedurende een reeks van jaren zijn gedaan door de International Auxiliary Language Association (I.A.L.A.). Vele deskundigen hebben aan deze activiteiten hun bijdrage geleverd, waaronder taalkundigen als de Engelsman Collinson, de Amerikaan Clark Stillman en de Fransman Martinet. De belangrijkste onder hen is toch wel Alexander Gode, die de klus heeft geklaard en die vervolgens interlingua praktisch is gaan gebruiken.

Alexander Gode, geboren in Bremen in het jaar 1904, was de zoon van een Duitse vader en een Zwitserse moeder. Aan de Universiteit van Wenen begon Alexander zijn taalkundige studiën, die hij voortzette aan de Parijse Sorbonne en voltooide aan de Columbia Universiteit in New York.

In 1927 vestigde de jonge Gode zich definitief in de Verenigde Staten. Hij werd Amerikaans staatsburger en startte zijn carrière als universitair docent romaanse talen en duits. Al spoedig kreeg hij ook bekendheid als vertaler van wetenschappelijke artikelen en boeken uit verschillende talen in het engels. Hij werd voorzitter van de "Vereniging van Amerikaanse Vertalers" en redacteur van het tijdschrift "Translation Inquirer". In 1939 verwierf Gode de graad van Ph.D in germanistiek aan de Columbia Universiteit.

Tijdens de oorlog publiceerde Gode een magistraal werk: "Natural Science in German Romanticism". Verder verschenen van zijn hand de praktische didactische werkjes "French at Sight", "Portuguese at Sight" en "Spanish at Sight". Gebaseerd op de principes van deze serie is het in 1954 door hem gepubliceerde en nog steeds verkrijgbare "Interlingua a prime vista".

Ondertussen was Gode in het midden van de dertiger jaren in aanraking gekomen met de I.A.L.A., waarin de opvattingen van Clark Stillman de overhand begonnen te krijgen. Deze jonge medewerker van Collinson zag in dat het zinloos was een compromis te zoeken tussen de plantalen van die tijd. Stillman was er van overtuigd dat de internationale taal niet moest worden gemaakt of verzonnen, omdat deze taal immers latent aanwezig is in de westerse talen. Het ging er volgens hem om objectieve methoden te ontwikkelen waarmee men dit inter-europees zou kunnen vastleggen.

Spoedig na het uitbreken van de oorlog in 1939 werden de talrijke archieven en de omvangrijke bibliotheek van de I.A.L.A. van Liverpool naar New York overgebracht. Stillman werd toen door Alice Morris, de voornaamste geldgeefster van de organisatie, benoemd tot directeur van de I.A.L.A. en leider van het research-team, met daarin Alexander Gode.

Tijdens de oorlog werden verdere onderzoekingen en experimenten uitgevoerd om te komen tot objectieve en praktische methoden voor het registreren van de internationale woorden. Nadat Stillman in 1942 voor militaire dienst was opgeroepen, werd zijn functie voorlopig waargenomen door Gode. Deze kwam in 1945 met een "General Report", waarin op grond van het gedane onderzoek de beoogde objectieve methoden waren omschreven.

In 1946 kwam de vermaarde Franse linguïst André Martinet naar New York, waar hij gedurende een tweetal jaren het team van de I.A.L.A. leidde. Het grote werk werd tenslotte afgemaakt onder leiding van Gode, die tussen 1948 en 1951 de laatste directeur van de I.A.L.A. was.

Belangrijke resultaten van I.A.L.A. zijn de uitgave van twee fundamentele werken, de "Interlingua-English Dictionary" en de "Interlingua Grammar". Nadat de I.A.L.A. in 1951 was opgeheven, begonnen Gode en een aantal anderen de nieuwe taal in praktijk te brengen. Spoedig namen een dertigtal wetenschappelijke tijdschriften, het merendeel medische bladen, resumé's in interlingua van vooral Gode op. Ook op een aantal internationale congressen werd interlingua gebruikt, zoals bij het Congres van Psychiatrie in Montreal in het jaar 1961 met een kleine 500 door Gode in interlingua vertaalde teksten in het congresboek.

Tot zijn dood in 1970 bleef Gode actief als vertaler en verdediger van interlingua. In vele tijdschriften, bijv. Novas de IALA, Currero del Mundo, The Linguistic Reporter, Review of General Semantics, heeft hij artikelen over interlingua geschreven. Een aantal van deze artikelen is door Karel Wilgenhof verzameld en door de Servicio de Libros UMI in Beekbergen onder de titel "Discussiones de Interlingua" uitgegeven.