6

Deze korte beschrijving van de grammatica van Interlingua is gebaseerd op:
  • K.Wilgenhof, Grammatica de Interlingua, 2e druk, 1995.
    Voor details raadplege men dit boek.


    Interlingua wordt geschreven in het Latijnse alfabet van 26 letters. In het algemeen worden geen tekens voor het aanduiden van de klemtoon gebruikt. In deze grammatica wordt de klemtoon, indien nodig, aangegeven met een streepje onder de beklemtoonde klinker.

    De meeste letters worden uitgesproken als in het Nederlands. Hierbij lette men op het volgende:

    De klinkers moeten duidelijk en helder worden uitgesproken. De "e" klinkt dus als de "e" in de Nederlandse woorden "met" of "teen", en niet als die in het Nederlandse woord "de".

    "c" is "ts" voor e, i, y : centro, civilisation, cylindro ; in andere gevallen "k": cabina, concrete, cultura, climate.

    "ch" is "k": chaos, chirurgo, Christo, psyche, schola, technica; in enkele gevallen "sj": chacal (jakhals).

    "g" is "g" (= "k" van het nederlandse woord "zakdoek"): agente, collegio, geographia, grande, pedagogia, vage; in de uitgang -age: "zj": passage, barrage, avantage, viage. In afleidingen van deze laatste groep wordt de uitspraak "zj" behouden en schrijft men gi voor a en o: garagista, avantagiose, passagero, sagio, viagiar. Ook in enkele andere niet afgeleide woorden wordt gi uitgesproken als "zj": forgia, legier, mangiar, rangiar.

    "h" is stom in rh en th: rhapsodia, rheumatismo, athleta, throno, rhythmo.

    "ph" is "f": phase, philosophia, phrenesia, diphteria.

    "q" wordt altijd gevolgd door "u" en een andere klinker. "qu" is "kw": quanto, quitar, requesta. "qu" is "k" in que en qui en in combinaties met deze woorden: benque, perque, proque, ubique.

    "s" is "z" tussen klinkers: rosa.

    "ti" (niet beklemtoond en niet voorafgegaan door s) is "tsi" met een korte "i" voor klinkers: action, gratia, differential, martio, gratiose.; in andere gevallen "ti": democratia, garantia, angustia.

    Interlingua heeft de tweeklanken "au" en "eu": audir, Europa.

    Er zijn woorden die zonder of met kleine veranderingen rechtstreeks uit hun oorspronkelijke talen zijn overgenomen, en waarvan de uitspraak min of meer gelijk is aan die van die taal: budget, club, handicap (uit het Engels), charme, chauffeur, nonchalance, nuance (uit het Frans), nickel, röntgen (uit het Duits), intermezzo, schizzo (uit het Italiaans), guerilla, rancho (uit het Spaans).

    Klemtoon

    1. Hoofdregel: De klemtoon valt op de klinker vóór de laatste medeklinker: concerto, matras, angustia.

    2. In tweelettergrepige woorden zonder medeklinker of zonder een klinker voor de laatste medeklinker valt de klemtoon op de eerste klinker: io, die, duo, flue.

    3. Bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden op -le, -ne, -re, voorafgegaan door een klinker, hebben de klemtoon op de twee na laatste lettergreep: difficile, metropole, origine, examine, tempore, altere.

    4. Bijvoeglijke en zelfstandige naamwoorden op -ic, -ica, -ico, -ide, -ido, -ule, -ula, -ulo hebben de klemtoon op de lettergreep die aan deze uitgangen voorafgaat: energic, clinica, publico, rapide, frigido, ridicule, formula, articulo.

    5. De "s" van het meervoud heeft geen invloed op de klemtoon: casa - casas.

    6. Afwijkingen van bovengenoemde regels worden in het woordenboek aangegeven met een streepje onder de beklemtoonde klinker: geographia, armea, amok.