Introduction del traductor, Rob Nierse: Le occupation del nord-west de America comenciava in le annos 1842 - 1851, quando le prime pioneros arrivava in le statos hodie cognoscite como Oregon e Washington. In 1854 le governator Isaac Stevens comenciava facer pactos con le indianos, e durante le negociationes le chefes del tribos faceva allocutiones. Un de iste chefes esseva Seattle. Quando ille "vendeva"le terreno indian al Americanos, ille ha pronunciate un allocution, que gratias al doctor Henry.A.Smith nos pote leger hodie. Smith lo publicava trenta-tres annos plus tarde in le "Seattle Sunday Star" del 29 de octobre 1887. Ancora plus tarde le poeta William Arrowsmith faceca un elaboration que deveniva plus famose que le allocution original. Seattle moriva in 1886 in paupertate e miseria; su populo esseva fraudate. Le citate super le terreno de su populo esseva nominate Seattle in honor de iste grande chef indian. LE ALLOCUTION Le celo super nos, que jam durante seculos innumerabile ha plorate lacrimas plen de misericordia super mi populo e que nos sembla inalterabile e eterne, pote cambiar se. Hodie illo es clar, deman illo pote esser coperte con nubes. Mi parolas es como le stellas. Illos non se cambia. Le grande chef de Washington pote haber confidentia in lo que Seattle dice, con le mesme certitude como ille pote haber confidentia in le retorno del sol e del stationes del anno. Le chef blanc dice que le grande chef in Washington nos reguarda con benevolentia e que ille nos invia su salutationes in amicitate.In isto ille es multo amabile, nam nos sape que in facto ille non besonia nostre amicitate. Su populo es numerose, tanto numerose como le stirpettas de herba que coperi le prairies infinite. Mi populo non es numerose, illo es como arbores dispersate super un altiplano tormentate per le vento. Le grande - e io lo suppone - bon chef blanc, face saper nos que ille vole comprar nostre territorios e que ille es preste a lassar nos bastante terrenos pro viver in abundantia. Isto me sembla juste, mesmo generose, nam le homine rubie non plus ha derectos que le chef blanc debe respectar. Forsan le offerta es anque sage, viste que nos non plus besonia territorios extense. Il ha essite tempores quando nostre populos coperiva le terra como le undas de un mar arrugate per le vento coperi le fundo seminate de conchas. Ma ille tempores jam ha passate longemente, e hodie illos non es plus que un memoria triste como le tribos potente. Io non vole esser ni triste a causa de nostre decadentia prematur, ni reprochar su acceleration a mi fratres al visages pallide, viste que probabilemente on pote reprochar nos alcun cosas. Le juventute es impulsive. Si nostre juvenes es irate a causa de un injustitia real o supponite e illes deforma lor facies con colores nigre, isto significa que lor cordes es nigre. Alora nostre homines e feminas vetule non es capace de retener les e sovente illes es cruel e inhuman. Iste situation existe desde le tempores que le homine blanc ha comenciate a chassar nostre ancestres verso le occidente. Ma nos debe sperar que le hostilitates inter nos non se repetera. Nos perderea toto e nos ganiarea nihil. Le juvene guerreros crede que le vengiantia es un victoria, mesmo si per isto illes perdi lor vita. Ma le vetule homines qui resta in lor casas in tempores de guerra e le matres qui pote perder lor filios, ha un altere idea. Nostre bon patre in Washington - nam io suppone que ille es nostre patre como le vostre, proque le Rege George ha displaciate su frontiera al nord - nostre grande e bon patre, io diceva, face saper nos que ille va proteger nos, si nos face lo que ille desira. Su guerreros coragiose essera un muro de foco e de fortia pro nos e su potente naves de guerra essera in nostre portos. Le Hidas e le Timpsiones del nord lontan, nostre inimicos desde tempores remote, non plus va angustiar nostre vetule feminas e infantes. Tunc ille essera vermente nostre patre e nos essera su infantes. Ma esque isto es possibile? Vostredeo non es nostre deo. Vostre deo ama vostre populo e odia le mie. Con amor ille pone su bracios potente e protegente circum le facies pallide e les conduce per le mano como un patre conduce su parve filio. Su infantes rubie, ille les ha abandonate. Cata die vostre deo augmenta le fortia de vostre populo e tosto illo populara tote le territorio. Nostre populo se retira, un marea descendente que nunquam retornara. Le deo del homine blanc non ama nostre populo, si non ille lo protege. Nos sembla esser orphanos qui pote demandar adjuta a nemo. Alora, como pote nos esser fratres? Como pote vostre deo devenir unquam nostre deo, qui nos dara de novo prosperitate e qui eveliara in nos le sonios del grandor que reveni? Si nos ha un commun patre celeste, ille prefere su infantes con facie pallide. Nunquam nos le ha vidite. Ille vos ha date leges, ma ille non habeva un bon message pro su infantes rubie, qui unquam esseva seminate super iste continente formidabile como le celo es seminate de stellas. No, nos es duo racias differente. Nos ambes ha un origine differente e nostre destination es differente. Il ha pauc cosas commun inter nos. Pro nos le cineres de nostre ancestres es sancte e lor loco de reposo es terra sancte, Vos vaga lontano del sepulcros de vostre ancestres e in apparentia sin remorso. Vostre religon esseva gravate per le digito ferree de vostre deo in tabulas de petra, a fin que vos non lo oblida. Nunquam le homine rubie lo ha comprendite e ille non lo ha guardate in su memoria. Nostre religion es le tradition de nostre ancestres - le sonios que durante le horas del nocte le Grande Spirito dava a nostre vetule homines, e le visiones de nostre chefes - e illo es gravate in le cordes de nostre populo. Vostre mortos non plus vos ama e non plus ama lor terra natal, postquam illes ha passate per le portas del sepulcro e vaga al regiones a grande distantia detra le stellas. Tosto illes es oblidate e nunquam illes reveni. Ma nunquam nostre mortos oblida le mundo splendide que les dava le vita. Illes continua a amar su valleas verde, su currentes spumante, su montanias majestuose, su valles silentiose e su lacos e baias bordate de vegetationes verde. Illes es sempre plen de tenere affection pro le viventes con cordes solitari. Sovente illes retorna del Campo de Chassa Felice pro visitar les, pro conducer les, pro dar consolation e corage. Le jorno e le nocte non pote esser juncte. Lehomine rubie ha partite al approximar del homine blanc, como le nebula del matino dispare al levar del sol. Ma vostre proposition sona rationabile. Io pensa que mi populo va acceptar lo e va retirar se in le reservas que vos lo offere.Tunc nos va viver in separation e in pace, nam le parolas del grande chef blanc sembla esser le voce del natura que parla a mi populo ab un obscuritate impenetrabile. Pauc importa ubi nos passara le dies que nos resta. Illos non essera numerose. Ubique ille va, ille audi approximar le passos de su destructor inclemente, e sin emotion ille se prepara a su fin, como le cerva vulnerate attende le passos approximante del venator. Ancora un luna, ancora alcun hibernos e il non remanera un sol descendente del tribos immense pro esser in lucto apud le sepulcros de nostre populo. Un populo que in le passato, protegite per le Grande Spirito, vagava super iste grande terra o viveva in un casa felice e que, alora, esseva plus promittente e plus potente que le vostre. Ma, proque lo deplorarea le fato que tocca mi populo prematurmente? Un tribo succede al altere e un populo al altere populo, como le undas del mar. Isto es le ordine del natura e il non ha senso deplorar lo. Forsan vostre tempore de decadentia es ancora lontan, ma illo va venir certo. Nam anque le homine blanc, cuje deo ambulava con ille e parlava como un amico a un amico, non pote esser excludite del destination de omne creaturas. Forsan nos essera fratres malgrado le apparentia del contrario; nos videra! Nos va considerar vostre proposition e nos va facer saper vos quando nos ha prendite nostre decesion. Ma si nos lo accepta, io pone iste condition hic e nunc: que on non nos refusa le derecto de visitar - sin impedimento - le sepulcros de nostre ancestres, de nostre amicos e de nostre infantes. Cata parte del terra es sancte in le oculos de mi populo. Cata collina, cata vallea, cata plana e cata boschetto esseva sanctificate per alcun evento triste o allegre in dies longemente passate. Mesmo le petras que sembla esser mute e morte, durante que illos es exponite al radios ardente del sol super le ripas silentiose, es plen de memorias de eventos importante in le vita de mi populo. Le pulvere del solo ubi vos sta nunc, responde con plus de amor a nostre passos que al vostres, proque illo es inricchite con le pulvere de nostre ancestres e nostre pedes nude es consciente de lor contacto e de lor compassion. Nostre guerreros morte, nostre matres amante, nostre juvenas allegre e mesmo le parve infantes qui viveva hic e esseva felice solmente un station, continua a amar iste locos, e le umbras se approfundo quando lor spiritos retorna al descender del vespere. Quando le ultime homine rubie essera disparite e que le memoria a mi tribo essera un mytho pro le homine blanc, le mortos invisibile de mi populo pullulara super iste costas. Quando le infantes de vostre infantes se crede solitari in le campos, in le botecas, super le camminos o in le silentio de forestes inexplorate, illes non essera solitari. In nulle parte del mundo il ha un loco destinate a solitude. Quando le silentio descende super vostre urbes e vollages e vos pensa que illes es abandonate, va occurer le numerose homines qui los ha populate e qui continua a amar iste terra meraviliose. Nunquam le homine blanc essera sol. Que ille es juste e que ille tracta mi populo con benevolentia, nam le mortos non es impotente. Io parlava de mortos? Il non ha morte, solmente le transition de un mundo al altere. |